Transgenikoak

Gizarte mailan hain eztabaidatsua den gai honen inguruan desinformazioak sorrarazten dituen aurreiritziek eta faltsukeriek barregarriak diren aipuak ekarri dizkigute batzuetan, nire ustez behintzat. Famatua egin zen, esate baterako, Evo Morales-i entzun ahal izan genion astakeria hau.

Horregatik, aste honetan transgenikoei buruz Bilbon J. M. Mulet hitz egiten egon dela aprobetxatuz, aukera aproposa dugu gai honen inguruan puntu batzuk argitzeko. Valentziako Unibertsitateko Biokimikako eta Biologia Molekularreko doktorea den hizlari hori nahiko ezaguna egin da sasizientzien aurkako borrokan “Los productos naturales ¡vaya timo!” izeneko liburua argitaratu duenetik. Bide batez, esan dezagun izen berbera daraman bere blogean jarraitu ditzakegula haren dibulgazioko ekarpenak.

Ez dira falta ez, transgenikoen aurka jo eta ke borrokatzen dutenak haien kontrako izuak eta neurri baean paranoiak zabalduz; esate baterako Greenpeace da horretan bultzatzaile nagusietako bat; eta, agian, horren ondorioz, desinformazio izugarriari gehituta, sortzen dira hasieran komentatutakoak.
Kontua da azken hamarkada hauetan injinerutza genetikoak lortutako aurrerapenei esker, batez ere DNA birkonbinatzailearen teknika garatu zenetik, gai garela organismo batean beste batetik aukeratutako genea(k) txertatzeko, haren karaktereak modu kontrolatuan aldaraziz. Horrela sortu diren aplikazioak kontaezinak dira, farmakologian bezala intsulinaren lorpenean edo kotoiaren kasuan. Mulet berak komentatzen digu bideo honetan non aurki ditzakegun transgenikoak gure eguneroko bizitzan:
Gainera, esan daiteke ez dela izan injinerutza genetikoak transgenikoak asmatu dituena. Naturan ere aurki daitezke horren adibideak, non organismo ezberdinak geneak trukatzen dituzten.
Esate baterako birusek erabiltzen duten infekzio-mekanismoaren funtsa horretan datza izaki ostalariaren genoman integratzen direnean. Bakterioek ere erraztasun handia dute gene-trukeak egiteko eta horri esker lortzen dute moldatzeko erraztasuna, adibidez antibiotikoen aurrean.
Landare eta animalien artean ere gertatzen dira ausazko gene-trukaketak batzuetan transferentzia horizontal izeneko mekanismoa dela medio.
Beraz, transgenikoak ez doaz, inolaz ere ez, “lege naturalen” kontra, naturan dokumentatuta dagoelako transgenesia posible dela espezie ezberdinen artean eboluzioaren bidean. Bioteknologiak naturaren bideak kopiatzen eta erabiltzen ditu nolabait geneen tranferentzia gauzatzeko, eta horregatik bakterioen plasmidoak erabiltzen dira bektore moduan. Hori bai, teknika berriak modu kontrolatu eta selektibo batean aplikatzen dira. Eta hori da alde handiena orain arte gizakiak neolitikotik erabili dituen ohiko teknika ezagunekin konparatuta, landare eta animalia hobeak lortzeko asmoz gurutzaketak eta txertaketak eginez eta emaitza onenak aukeratuz lortu baitira etxeko animaliak eta jaten ditugun ia landare guztiak.
Hemen dituzu transgenikoei buruzko apunte praktiko batzuk.